काठमाडौंको कोलाहल र भीडबाट केही समय टाढा जान चाहनुहुन्छ भने, यो दशैंको बिदामा कालिञ्चोक घुम्न जानु उपयुक्त विकल्प हुन सक्छ। राजधानी काठमाडौंबाट करिब १५० किलोमिटरको यात्रा तय गरेपछि दोलखा जिल्लाको सदरमुकाम चारिकोट हुँदै कालिञ्चोक पुग्न सकिन्छ। यात्रा नै रमाइलो छ—राम्रो बाटो, हरियालीले सजिएको डाँडाकाँडा, र आकाशमा फैलिएको हिमशृंखलाको मनोरम दृश्य।

३,८४२ मिटरको उचाइमा अवस्थित कालिञ्चोक मन्दिर समुद्री सतहभन्दा धेरै माथि रहेको एक प्रमुख हिन्दू धार्मिक स्थल हो। यो स्थानलाई विश्वकै अग्लो धार्मिक स्थलका रूपमा चिनिने सम्भावना पनि रहेको छ। आस्था र साहसिकताको संगम मानिने कालिञ्चोकमा हरेक वर्ष हजारौँ भक्तजन र पर्यटक पुग्ने गर्छन्।

कालिञ्चोक देवीको आराधनासँग जोडिएको ऐतिहासिक र जनविश्वास पनि उतिकै रोचक छ। भनिन्छ, परापूर्वकालमा कुतीबाट खासा हुँदै ल्याइने सात वटा भेडा यही ठाउँमा हराएपछि गोठालाहरूले देवीलाई अबीर, केशरी र भेटी चढाए, र त्यसयता भेडा हराउने क्रम रोकियो। यही कथाबाट कालिञ्चोक भगवतीको प्रतिष्ठा फैलिएको मानिन्छ।

धार्मिक ग्रन्थहरूमा पनि कालिञ्चोकको नाम उल्लेख पाइन्छ। स्कन्दपुराणको हिमवत खण्ड र कालीपुराणको कलिञ्जर वर्णन यही मन्दिरसँग सम्बन्धित छ भन्ने जानकारहरू बताउँछन्। कथन अनुसार, यहीँ पार्वतीले तीन हजार वर्ष तपस्या गरी राक्षसको वध गरेकी थिइन्। जनैपूर्णिमा र कृष्णाष्टमीका अवसरमा यहाँ विशेष मेला लाग्ने गर्छ। धामीझाँक्रीहरूको घुइँचो लाग्ने यो मन्दिरमा टाढाटाढाबाट भक्तजनहरू देवीसँग वर माग्न आइपुग्ने गर्छन्।

हालसालै निर्माण गरिएको केबलकारको सुविधा पश्चात् कुरीदेखि मन्दिरसम्मको यात्रा अझ सजिलो र सुरक्षित बनेको छ। कुरी क्षेत्रमा सयौँ होटल र लजहरू सञ्चालनमा छन्, जसले धार्मिक पर्यटनलाई थप बल प्रदान गरेका छन्।

कालिञ्चोक गाउँपालिकाले मन्दिर क्षेत्रको व्यवस्थापन र प्रवर्द्धनमा विशेष ध्यान दिँदै आएको छ। स्थानीय सरकार मन्दिरलाई धार्मिक, पर्यटकीय र सांस्कृतिक सम्पदाको केन्द्रको रूपमा विकास गर्ने रणनीतिमा काम गरिरहेको छ। यदि कालिञ्चोक मन्दिरको नाम युनेस्कोको विश्व सम्पदा सूचीमा सूचीकृत हुन सफल भयो भने, यस क्षेत्रको समग्र विकासमा ऐतिहासिक फड्को मार्ने विश्वास लिइएको छ।

दशैंको रमझमसँगै आस्था र प्रकृतिको अनुभूति लिन चाहनुहुन्छ भने यसपटक कालिञ्चोक यात्राको योजना बनाउनुहोस् — सम्झनलायक अनुभव पाउनुहुनेछ।